دکوراسیون داخلی طراحی داخلی و معماری داخلی در یک نگاه

معماری علم بسیار پیچیده­ ای محسوب می‌شود که با هنر ادغام شده است و فردی که می­ خواهد در این عرصه فعالیت کند، علاوه بر دانش کافی باید خلاقیت و ذوق هنری نیز داشته باشد. یک معمار اگرچه به اصول مختلف معماری می‌­تواند آشنایی داشته باشد ولی برای اینکه در کار خود به جایگاه مطلوبی برسد، باید روی یک حوزه کاری به صورت تخصصی تمرکز کند. برای مثال، یک معمار می‌­تواند کار طراحی نما یا اجرای نما را به خوبی انجام بدهد و در عین حال کار دکوراسیون داخلی یا اجرای آن را نیز به سرانجام برساند ولی بهتر است وقت و انرژی خود را روی یک کار به صورت تخصصی بگذارد. امروزه معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند و به نسبت گذشته، شاهد تحولات زیادی در این عرصه هستیم. همین مسئله باعث شده فضای کاری مطلوبی در این راستا برای معماران ایجاد شود.

طراحی داخلی چیست؟

طراحی داخلی به نسبت معماری داخلی، تابع جزئیات بیشتری است و فردی که می­خواهد به عنوان طراح داخلی فعالیت کند، باید به نکات بیشتری توجه داشته باشد. بعد از اینکه کلیت فضاها مشخص شد، در بحث طراحی داخلی باید به مسائلی چون ایمنی و انتقال صدا، تجهیزات الکتریکی و…، نیز توجه داشت. علاوه بر این، شناخت رنگ­‌ها، نور، چیدمان مبلمان، لوازم منزل و مواردی از این قبیل، باید مد نظر معماری که می­ خواهد در حوزه طراحی داخلی فعالیت کند، قرار بگیرد. طراحی داخلی، کاملا با معماری داخلی و دکوراسیون داخلی در ارتباط تنگاتنگ است.

طراحی داخلی، فقط به طراحی و اجرای فضای آپارتمان­‌های مسکونی محدود نمی­ شود و معمار می‌تواند بر مبنای علاقه خود، در بخش­‌های دیگری هم فعالیت کند. علاوه بر طراحی داخلی فضای مسکونی، می‌­توان به صورت تخصصی در طراحی داخلی ساختمان‌های اداری، تجاری یا طراحی ویلا نیز فعالیت کرد. گاهی معماران تنها روی طراحی داخلی یک بخش خاص از ساختمان مثل سرویس­‌های بهداشتی یا حمام تمرکز می‌­کنند. همچنین برخی دیگر از معماران تنها کار دکوراسیون داخلی آشپزخانه را انجام می‌دهند و مسئولیت طراحی بخش‌های دیگر را به همکاران خود می‌سپارند. هر چقدر کار تخصصی ­تر و با جزئیات بیشتری باشد، مسلما خروجی آن نیز بهتر خواهد شد. ولی نباید این مسئله را از یاد برد که در چنین شرایطی کار باید به شکل تیمی‌انجام شود. به عبارت روشن­ تر اینکه در نهایت فضاهای داخلی یک ساختمان باید کاملا با یکدیگر هماهنگی داشته باشند.

کلیاتی درباره دکوراسیون داخلی

به طور کلی، دکوراسیون داخلی بیشتر بر جنبه تزئینی وسایل داخلی تمرکز دارد و به نوعی مکمل معماری داخلی و طراحی داخلی به حساب می‌آید. در صورتی که یک پیوستگی خوب بین معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی وجود داشته باشد، بهترین نتیجه حاصل خواهد شد که هم شامل زیبایی می­شود و هم کاربردی شدن فضاها را در پی دارد. معمار یا طراح دکوراسیون داخلی، باید بتواند مبلمان، پرده، آباژور، تابلوها، تخت خواب، کتابخانه و هر وسیله­ دیگری مرتبط با خانه را به صورت منطقی و هنری در کنار یکدیگر آرایش دهد. این چیدمان، تابعی از رنگ، بافت و فرم است.

دکوراتورها، کاملا باید بر رنگ­ شناسی، نورپردازی، زیبایی شناسی و حتی روانشناسی تسلط کافی داشته باشند. شاید این تصور به وجود بیاید که طراح داخلی نیز درست همین کار را انجام می‌دهد در حالی که طراح داخلی، تمرکز خود را روی مسائل مهم دیگری چون انتخاب کفپوش، رنگ دیوارها، ایمنی، کاهش آلودگی صوتی و …، می­گذارند. بسیاری از مواردی که طراح داخلی به آن‌ها توجه می­ کند، می­ تواند تابعی از قوانین خاصی باشد که در بحث ایمنی داخل ساختمان این مسئله محسوس تر است. یک طراح داخلی، می‌تواند کار دکوراسیون داخلی و چیدمان را هم انجام بدهد ولی یک طراح دکوراسیون داخلی، این امکان را ندارد که بتواند کار طراحی داخلی را انجام بدهد.

امروزه آموزشگاه‌های بسیاری وجود دارند که اقدام به آموزش دکوراسیون داخلی می‌کنند ولی در رابطه با طراحی داخلی و معماری داخلی، حتما مدرک افراد ملاک است. البته مواردی دیده می‌شود که برخی از افراد بدون داشتن مدرک و تخصص اقدام به طراحی داخلی نیز می­ کنند ولی انجام چنین کاری الزاما خروجی خوبی به همراه ندارد. آن دسته از کارفرمایانی که پروژه خود را با تصور ارزان تر بودن، به دست افراد غیر متخصص و غیر حرفه ای می‌سپارند، با مشکلات جدی در بحث طراحی داخلی و معماری داخلی مواجه خواهند شد. اصلاح طرح‌های غیر اصولی و غیر استاندارد، به مراتب هزینه بیشتری را در پی دارد ضمن اینکه برای اصلاح کار (در صورت امکان اصلاح)، باید وقت زیادی را صرف کرد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، طراح داخلی با یک مهندس معمار با تجربه در ارتباط است و کار طراح داخلی با همفکری و مشورت معمار پروژه  پیش می‌رود و در نهایت دکوراسیون داخلی توسط دکوراتور انجام می‌شود.

آشنایی با معماری داخلی

شاید خیلی از افراد بر این باور باشند که معماری داخلی همان طراحی داخلی یا دکوراسیون داخلی محسوب می­ شود در حالی­که این باور کاملا اشتباه است و بین معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی تفاوت­‌هایی وجود دارد که آن­‌ها را از یکدیگر متمایز می­ کند. معماری داخلی در واقع پایه و اساس یک ساختمان، به لحاظ داخلی محسوب می‌شود. یعنی فرآیندی که در آن، قسمت­های داخل ساختمان با در نظر گرفتن جنبه­‌های انسانی و استفاده از فضاها به مرحله طراحی در می‌­آید. به عبارت روشن­ تر اینکه معماری داخلی، سازماندهی اولیه فضاهاست. مشخص کردن جای آشپزخانه، سرویس بهداشتی، حمام، پذیرایی، نشیمن ، اتاق خواب­‌ها و…، همگی در بحث معماری داخلی قرار می­ گیرند و با بهره­ گیری از کف، سقف و دیوارها، این تفکیک انجام می­ شود.

در واقع به نوعی معماری داخلی حلقه اتصال بین طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی به حساب می‌­آید. شاید در نگاه اول معماری داخلی کار راحتی به نظر برسد ولی واقعیت این است که معماری داخلی نه تنها کار آسانی نیست، بلکه دقت و تخصص زیادی را می­ طلبد چون به نوعی گام اول در ساختمان به حساب می‌­آید. معماری داخلی، طراحی داخلی و دکوراسیون داخلی، همگی به یکدیگر وابسته هستند و اگر هر کدام از آن­ها به دقت به مرحله اجرا نرسند، حسابی دردسرساز خواهند شد. در معماری داخلی، زیبایی به تنهایی در نتیجه نهایی اهمیت ندارد و به موارد دیگری چون کاربردی بودن فضاها نیز باید توجه داشت تا بدین شکل نیاز و خواسته کارفرما را بتوان برآورده کرد.

اهمیت کاربری در طراحی داخلی

طراحی داخلی، جزو گسترده ترین مباحث معماری به حساب می‌آید و اگر یک معمار بخواهد در این حوزه فعالیت داشته باشد باید وقت زیادی را صرف کند. اگر یک مهندس معمار به طراحی محوطه آشنایی کامل داشته و در کنار آن بر طراحی داخلی نیز مسلط باشد، احتمال موفقیت او بسیار زیاد است. طراحی داخلی نیز مانند طراحی محوطه، باید تابع کاربری باشد. برای مثال، طراحی داخلی یک ساختمان مسکونی، کاملا متفاوت با طراحی داخلی یک ساختمان با کاربری اداری است.

چند نکته مهم برای طراحی داخلی

طراحی داخلی با توجه به هر کاربری، دارای ویژگی‌های مخصوص به خود است ولی با این حال چند نکته اساسی در رابطه با طراحی داخلی در فضاهای مختلف وجود دارد. اتحاد و همبستگی در فضاها به ویژه در انتخاب برند، یکی از مهمترین نکاتی است که نباید از نظر دور بماند. همه عناصری که در دکوراسیون داخلی به کار می‌روند، مکمل یکدیگر به حساب می‌آیند در نتیجه باید به شکل هوشمندانه ای انتخاب شوند. تعادل، اصل دیگری است که در طراحی داخلی باید مد نظر قرار بگیرد. تعادل وقتی ایجاد خواهد شد که وزن بصری بندها و عناصر دیگر معماری داخلی، به یک میزان در فضا توزیع شود. هماهنگی یا ریتم در طراحی داخلی مورد دیگری است که نباید از نظر دور بماند. همیشه باید در طراحی داخلی بر اصل تاکید، تمرکز داشت. برای این منظور می‌توان از رنگ یا لوازم خاصی بهره گرفت.

سایه روشن یا کنتراست، مورد دیگری است که نباید از نظر دور بماند.علاوه بر این، طراح باید بر رنگ شناسی و انتخاب برند تسلط کافی داشته باشد تا بتواند یک طرح مطلوب را ارائه دهد. اصول مقیاس و تناسب، از موارد دیگری است که یک طراح داخلی حرفه ای آن را مد نظر قرار می‌دهد. همان قدر که کلیات طراحی داخلی اهمیت دارد، جزئیات نیز حائز اهمیت است .این جزئیات در طراحی داخلی معمولا تزئینات نهایی و وسایل دکوری هستند. هماهنگی، از دیگر مواردی است که نباید از قلم بیفتد. برای اینکه طرح خیلی خاص و منحصر به فرد شود، مهندس طراح باید از خلاقیت و ذوق هنری خود بهره بگیرد.