آبنما

مهمترین و زیباترین عنصر معماری در طرح باغ ایرانی آبنما است. آبنما که مایع زندگی جوشان درونش (آب) شادی و آرامش بیننده را به همراه دارد، همزمان شور و هیجان خاصی در او القا می کند. در زندگی خشن شهری که ساختمان های بلند و خیابانهایش انسان را احاطه کرده است، آب نما تنها جلوه زیبایی و هنر، بهترین پناه روح خسته و آرامش طلب آدمی است.

امروزه که بتن و آهن و بافت های سخت جای پوشش های سبز و عناصر طبیعی را گرفته است با بکارگیری عناصری که بافتی نرم دارند، می توان بخشی از آرامش گمشده روح آدمی را بدان باز گرداند. حرکت و موسیقی آب نه تنها آرامش بخش است، بلکه جلوه خاصی به پوشش فضای سبز اطراف خود هر چند اندک می دهد. لذا طراحی و اجرای آبنما در هر فضا و مکانی بیش از پیش لازم و ضروری است .

ویدئوی آبنما در پاسیو

طراحی آبنما

آبنماها همیشه در دوره های مختلف باستان، با نماد خاصی مزین می شدند. به عنوان مثال در زمان رم باستان آنها را با مجسمه هایی سنگی یا برنزی یا اشکال حیوانات یا قهرمانان عصر خود تزئین می کردند که نمادی از قدرت و دلاوری آنها بوده است.
لویی چهاردهم در باغ ورسای نمونه هایی خاصی از ابنما را ارائه نمود که نماد قدرت خود بر طبیعت بود. طراحی آبنما بسته به محیط اطرافش انجام می گیرد. در محیط های آرام و بی سر و صدا ایجاد چشمه و جویبار و در محیط های پر ازدحام و شلوغ، ساخت آبنما بصورت آبشار و فواره های بزرگ انجام می شود .

اجرای آبنما تقریبا در تمامی مکان ها میسر است. با وجود متریال های متنوع آب بند کننده، کوچکترین محدودیتی در محل اجرا وجود ندارد. از متداول ترین فضاهای باز در اجرا, را می توان به روف گاردن   و حیاط ساختمان ها و از فضا های بسته می توان پاسیو ها و لابی مجتمع ها اشاره کرد.

آبنما بر حسب خصوصیات محل ,شکل و نوع و اندازه آن متغییر می باشد. به عبارت دیگر اگر اندازه طول آب نما بیشتر از عرض ان باشد آبنما کشیده و بزرگتر جلوه می نماید و اگر هر اندازه عرض بیشتر و نزدیک به طول گردد آب نما کوچک و فشرده بنظر می رسد.

ساخت آبنما در خانه

ساخت آبنما در خانه کار چندان سختی نیست و با چند وسیله ساده، می توان یک آبنمای خانگی درست کرد. ساخت آبنما در خانه می تواند با هدف تامین رطوبت برای گیاهان آپارتمانی باشد. آبنماهای خانگی معمولا کوچک هستند و به عایق بندی خاصی نیاز ندارند. این نوع آبنماها فضای کمی را می گیرند. وسایلی در بازار وجود دارند که ساخت آبنما در خانه را آسان می کنند برای مثال پمپ های کوچکی که در ایجاد گردش آب نقش مهمی را ایفا می­ کنند، به راحتی قابل خریداری هستند.

آبنما در لابی

با توجه به اینکه لابی در ورودی ساختمان قرار گرفته است و عبور و مرور زیادی در آن صورت می گیرد، توجه به زیباسازی این محیط ضروری به نظر می رسد. یکی از کارهایی که برای زیباسازی لابی می توان از آن کمک گرفت، طراحی و اجرای آبنما در لابی است. آبنما در لابی به تلطیف محیط کمک می کند و رطوبت مورد نیاز گیاهان آپارتمانی موجود در لابی را نیز تامین خواهد کرد. آبنما در لابی باید متناسب با سبک معماری ساختمان طراحی و اجرا شود ولی با توجه به فضای کم، معمولا از آبنماهای مدرن در لابی بهره گرفته می شود.

آبنما در ایران و نقش آن در فرهنگ ایرانی

از دیرباز آب به عنوان عنصری حیاتی برای همه موجودات زنده از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در کشور ایران به این دلیل که چون این کشور جزو سرزمین های کم آب شناخته شده و می شود همواره اهمیت و ارزش بیشتری داشته است.
آب یکی از مقدس‌ترین عناصر طبیعی نزد ایرانیان باستان به شمار می‌رفته است.به لحاظ معنوی نیز همواره مورد توجه نیاکان ما بوده و این امر تا به امروز نیز مورد توجه واقع شده است. آب همیشه نوید بخش روشنایی و پاکی بوده و از جنبه های روحی, روانی نیز تاثیر گذار است .

آبنما با ایجاد چشم‌اندازی زیبا و دل‌انگیز همراه با آوای خوش فراز و فرود مایع زندگی انسان (آب) می‌توانند در یک لحظه تمام رفتارهای بد روانی را از دل و جان زدوده و بجای آن سرخوشی, شور, هیجان و آرامش را جایگزین خشم, نگرانی و دلواپسی نماید. درخشندگی، لطافت، پاکیزگی، حیات، تحرک، سکوت و آرامش و در جریان بودن، همگی مشخصات آب است. به همین خاطر است که انسان در طول تاریخ خود همواره با آب عجین بوده و در محل زندگی خویش و ساخت محل سکونت خود همواره از آب به شکل های مختلفی بهره برده است.

ابنما در ایران نیز یکی از قدیمی ترین اجزای معماری بوده و امروزه نیز به شیوه ای مدرن و بروز مورد استفاده می گیرد.در گذشته ای دور این عنصر زیبای معماری فقط در باغ ها و کاخ ها و میدان های کوچک و بزرگ شهرها مورد استفاده قرار می گرفته است. اما به مرور زمان و پیشرفت جوامع بشری جزو جدایی ناپذیر زندگی بشری شده و در همه جا از جمله منازل، رستورانها، پارکها، فضای سبز، محوطه سازی های مختلف، روف گاردن ها و هتل و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.

ساخت آبنما

از نکات مهمی که هنگام ساخت آبنما باید مد نظر باشد، صدای آب، ایجاد فضایی خنک، انعکاس، آرامش و تحرک است. نکته بارز و مهم برای شروع ساخت آبنما در نظر گرفتن مساحت محیطی است که قرار است آبنما در آن احداث شود. مثلاً در شهرهای بزرگی مانند تهران بهتر است به طور تقریبی 25% از مساحت فضای سبز مورد نظر به ساخت آب نما ها اختصاص داده شود. همچنین توجه به شرایط محیط مورد نظر، مکان نگاری و نقشه کشی محل و بررسی شرایط فرهنگی، اجتماعی و حتی سنجش گروه سنی کاربران محلی از نکات مهم هستند. ایزولاسیون ابنما، ساختار مکانیکی آبنما، آرماتور بندی و شیب مناسب درکنار عوامل دیگر همگی از مراحل ساخت آبنما می باشد.

آبنما و ایزولاسیون آن

ایزوگام و قیرگونی یکی از مهم ترین مراحل در ساخت آب نما می باشد که باعث جلوگیری از نفوذ و سرایت آب و رطوبت می شود. انعطاف پذیری یکی از مزیت های ایزوگام و قیرگونی است که یک عایق بندی مناسب برای کف آبنما می باشد.

ابنما و سیستم مکانیکی آن

پمپها با قدرت متفاوت و لوله ها با قطرها و اندازه های متنوع، نازلها و سیستم های پنوماتیک در کنار هم باعث تشکیل یک ساختار مکانیک سیال شده که برای عملکردی دقیق تر نیاز به طراحی و مهندسی دقیق دارد. استفاده از پمپ های مختلف برای ایجاد فشار نرمال آب، لوله کشی در قسمت های مختلف تاثیر زیادی در ساختار و عملکرد بهتر رقص و حرکت فواره ها دارد که از اهمیت بسزایی برخوردار است.مخازن مورد نیاز برای آب مورد نیاز آبنما، والورهای فرمان پذیر که میزان خروجی آنها با سیگنال های الکتریکی و سرعت بالایی قابل کنترل هستند، همه اجزای مکانیکی تشکیل دهنده آبنما می باشند.

برای آماده سازی آبنما جهت عایق کاری این نکته قابل ذکر است که آبنماها دارای سیکل آب بسته ای هستند و آب مصرفی آنها در حد تبخیر است به همین خاطر می توان با استفاده از مسیر حرکت آب و گذاشتن لوله های مکش و ریزش آن در ارتفاع و محل استقرار پمپها در انتهای آب، بستر و کف آنرا برای عایق کاری محیا کرد.

توجه به کف و ایجاد بستر مناسب در مقیاس کوچک تر که با یک عایق کاری از چسبها و همچنین در مقیاس بزرگتر با استفاده از لایه های پوششی مناسب با بهره گیری از بتن آرماتورها را مخفی کرده و با یک طراحی مناسب، آب نما را پوشش داده و آن را تزیین کرد و باید توجه داشت که زیبایی و جلوه آن با پرداختن به عنصر منظر سازی در بستری که قرار گرفته است می باشد.

شیب مناسب آبنما:

شیب بندی جدا از لایه های ایزولاسیون و آب بندی و نیز مقاوم سازی آبنما نیست و هر کدام از این موارد با هم کاملا مرتبط بوده  و بستر ساز لایه بعدی خود می باشند.و در آخر بسته به نوع آبنما سنگ های مخصوص را با توجه به طرح، داخل آبنما چیده و خالق محیطی زیبا و باشکوه شده و محیطی دلنشین رو برای بینندگان فراهم می آورد.

بطور کلی بر اساس برند ساخت ، ساخت آبنما دو دسته ابنما سنگ طبیعی و آبنما سنگ ساختمانی تقسیم بندی می شود که هر یک انواع مختلفی چون ابنمای دیوار خیس ، آبنما میدانی و فواره ای و … در بخش سنگ ساختمانی و آبنمای سنگ آتشفشانی، سنگ مالون ، سنگ لاشه، قلوه سنگی و طرح سنگ مصنوعی و … در بخش آبنما سنگ طبیعی تقسیم بندی می شوند .

پیشنهاد می کنم مقاله انواع آبنما را هم بخوانید.

۱) آبنما سنگ ساختمانی

آبنما پرده ای

نحوه عملکرد آبنما پرده ای به این صورت است که یک لوله که دارای روزنه های زیادی است به صورت افقی بر روی یک یا دو پایه که با فاصله به صورت عمودی می باشند قرار می گیرد و به وسیله پمپ آبی که در قسمت پشت یا زیر آن تعبیه شده است باعث می شود تا آب با فشار زیادی وارد آبنما پرده ای شده و پرده ای زیبا از جنس آب را به نمایش گذارد. این نوع آب نما شور و نشاط را به بیننده القا می کند. آبنما شیشه ای جایگزین مناسبی برای آبنما پرده ای بوده و هر کدام زیبایی خاص خود را دارد.

آبنما دیواری

آبنما دیواری یا دیوار خیس با استفاده از دیواری مصنوعی ساخته می شود که روی این دیوارحفره هایی با ظاهری طبیعی برای خروج آب تعبیه شده است در قسمت پایین این نوع اب نما محلی برای ریزش آب وجود دارد.
آبنما دیواری ممکن است به صورت اب نمای دیواری پرده ای ساخته شود. در این صورت وقتی دیوار و حفره های خروجی آب را ایجاد کردیم آب خروجی را به صورت پر فشار به مقدار یکسان از حفره ها خارج کرده که با این روش پرده ای زیبا از آب برای بینندگان نمایان می شود. در این مدل ابنما (دیواری پرده ای) نسبت به آبنما دیواری مساحت بیشتری برای انجام کار لازم است.

ابنما سنگ طبیعی

همانطور که از نامش پیداست، این آب نما از سنگ های طبیعی و دست نخورده موجود در طبیعت ساخته می شود.
هدف از ساخت این مدل، القای طبیعت بکر و دست نخورده به صورت مصنوعی در یک محوطه می باشد.
روش ساخت این ابنما یا fountain دقیقا به صورت همیشگی است.
ساخت حوضچه جمع آوری آب، ایزولاسیون، لوله کشی و تمهیدات شستشو و دفع آب دقیقا می بایست اجرا شود و تنها فرق آن استفاده از سنگ های شکسته کوهی در پوسته خارجی آن اس .
هر چند که باید در این مدل از اب نما،  دو مورد بسیار مهم مورد توجه قرار گیرد; اول بحث وزن آن است که به دلیل نوع متریال آن بسیار سنگین است و دوم بحث پاشش آب آن است که کنترل آن به مراتب سخت تر از نوع آبنمای سنگ ساختمانی است.

از انواع سنگ های طبیعی مرسوم جهت استفاده در این نوع از آبنما ها سنگ مالون، قروه ، اشه، سنگ آتشفشانی و قلوه سنگ رود خانه ای را می توان نام برد. همچنین ابنما طرح سنگی که با سیمان و رابیتس ساخته می شود نیز جزو همین دسته می باشد .

آبنمای مدرن ویژگیها و خصوصیات

امروزه بسیاری از افراد تمایل دارند که در محیط زندگی، محل کار یا کسب و کار خود، تغییراتی ایجاد کنند تا ساعاتی که در آن محیط ها پشت سر گذاشته می شود، بتواند حس خوشایندی را ایجاد کند. یکی از کارهایی که در این رابطه بسیار مورد توجه افراد مختلف قرار گرفته، طراحی و اجرای آب نما به حساب می آید. ابنما به هر شکلی که باشد می تواند حس خوشایند بودن در کنار آب و طبیعت را برای افراد تداعی کند. البته نباید این مسئله را از یاد برد که طراحی آبنما و اجرای آبنما از اصول خاصی پیروی می کند. از همین روی نقش طراحان منظر و معماران، در این میان دو صد چندان می شود. به ویژه در شرایطی که طراحی آبنما مدرن مطرح باشد.

آشنایی با آبنمای مدرن

آبنمای مدرن، یکی از انواع آبنما محسوب می شود که در سال های اخیر به دلیل گرایش افراد به نمای مدرن و به طور کلی، سبک معماری مدرن، مورد توجه  قرار گرفته است. آبنما  مدرن فارغ از نوع ساخت و معماری، در واقع حرکت آب به شکل هدایت شده و هوشمندانه است. طراحی آبنمای مدرن می تواند به صورت موزیکال، هوشمند، شیشه ای، حبابی، فواره ای و … باشد که با توجه به سلیقه افراد و در نظر گرفتن محدودیت ها، یکی از انواع این آبنماها، طراحی و اجرا خواهد شد.

مصالح ساختمانی آبنما

پس از اینکه طراحی آبنمای مدرن انجام شد، نوبت به اجرای آبنمای مدرن می رسد که در این مرحله انتخاب درست مصالح، مسئله بسیار مهمی محسوب می شود. نوع ساخت و معماری آبنمای مدرن می تواند انواع مختلفی داشته باشد که می توان به سنگ ساختمانی و بتن اکسپوز اشاره کرد.

نورپردازی ابنما حائز اهمیت است

به غیر از مصالح ساختمانی، یکی از مواردی که در طراحی آبنمای مدرن و در اجرای آبنمای مدرن نباید از نظر دور بماند، نورپردازی ابنما است. عدم توجه به نورپردازی خوب، باعث می شود که طراحی و اجرا هر چقدر هم که خوب باشد، باز هم آب نما چندان به چشم نیاید.

تجهیزات آب نما

برای نصب و راه اندازی آبنما تجهیزات مختلفی نیاز است. ابنما بستگی به محدودیت مکان و نوع آن ساخته می شود. آب نما انواع مختلفی دارد که هر کدام از آنها را در مکانهای مختلفی می توان بنا کرد. مکانهای نصب و اجرای آن بصورت کلی به دو دسته تقسیم می شوند :

•  آبنما داخلی یا آبنما داخل منزل: که بیشتر در داخل ساختمانها و دکوراسیون منازل و ادارات و مراکز درمانی و… مورد استفاده قرار می گیرد که بیشتر این نوع نیاز به فضای کمتری نسبت به نوع خارجی آن دارد.و در برخی موارد بصورت پیش ساخته می توان به راحتی در هر مکانی از دکوراسیون خود آنرا قرار داد
•  ابنما خارجی : این نوع اصولا به فضای بیشتری برای اجرای آن  نیاز است و در ابعاد بزرگتری ساخته می شود و بیشتر در مراکز تفریحی, پارک ها  و باغها و… ساخته می شود.

قیمت آبنما

اگر شما هم قصد دارید که در رستوران ، اداره یا منزل مسکونی خود از یک آب نمای زیبا استفاده کنید، باید این نکته را مدنظر قرار دهید که در محاسبه میزان قیمت آبنما، عناصری مانند کیفیت و برند تجهیزات بکار رفته در آبنما نظیر پمپ آن، چراغ و نور پردازی و تجهیزات مربوطه، ایزولاسیون آن، سنگ یا چوب یا استیل یا شیشه بکار رفته و حتی ابعاد آن، در قیمت آبنما  تاثیرگذار است.

فواره ها

فواره نوع دیگر خروج آب از منبع است، اگر حجم نسبتاً زیادی از آب با فشار زیاد از سوراخ نسبتاً کوچکی عبور کند سرعت جریان آب زیاد خواهد شد. چنین جریانی می تواند موقتاً برکشش جاذبه زمین فائق آید و در نتیجه به شکل عمودی و با سرعت زیاد و بصورت نازک برخلاف نیروی جاذبه به بالا پرتاب شده سپس سرعت آن کاهش یافته و دو باره به پایین فروریزد.

فواره ها برای جلب توجه به نقاط کانونی و خاص که به دلایلی متضمن مفاهیمی هستند بسیار موثرند. گاهی اوقات در محل برخورد محورهای دید قرار می گیرند. فواره چون بر حرکت و انرژی تاکید دارد زمینه آن باید ساکت و آرام باشد تا بر اثر تضاد حالت تاکید کنندگی بیشتری به خود بگیرد و اصولاً تاثیر بصری آنها در زمینه های پر حرکت بعلت رقابت با زمینه کم است.بر حسب موقعیت و امکانات می توان از انواع فواره ها استفاده کرد.

بنابراین برای خرید یا طراحی و ساخت یک آبنما در محل موردنظر خود، علاوه بر بررسی قیمت دقیق و به روز آبنما، می‌توانید از متخصصین شرکت‌ ویرا طرح اسپرلوس، برای طراحی آن در محل مورد نظرتان کمک بگیرید.

دیدن نمونه کارهای آبنما